Organisatie theorie en Leiderschap
[Modellen] Organisatie theorie over leiderschapsstijlen passend bij de organisatie cultuur en en situationeel leiderschap passend bij taakvolwassenheid.

Leiderschapsstijlen in een organisatie 

Leiderschapsstijlen

Er zijn veel stijlen om een organisatie te leiden. Meestal zijn deze te terug te leiden tot de karakteristieken van transactioneel leiderschap en transformationeel leiderschap.

Transactioneel

Focus op doelen

Motivatie door beloning en straf van prestatie

Reactief leiderschap

Medewerkers worden bewogen om hun taak te voltooien door de afspraak over een beloning.

Primair gericht op processen en controles, welke een strikte management structuur nodig hebben.

Transformationeel

Focus op visie

Motivatie door charisma en enthousiasme

Proactief leiderschap

Medewerkers worden bewogen door bewust te zijn van wat belangrijk is voor het grotere geheel en eigen belang te vermeiden.

Primair gericht op het inspireren om mensen te laten volgen, welke een hoge mate van coördinatie en communicatie vereist.

Andere leiderschapsstijlen

1. Democratisch leiderschap
De leider neemt beslissingen op basis van de input van elk teamlid. Medewerkers hebben gelijke zeggenschap over de richting van een project.
2. Autocratisch leiderschap
De leider beslissingen zonder input van iemand die rapporteert. Medewerkers worden niet geraadpleegd voorafgaand aan een aanwijzing.
3. Laissez-Faire Leiderschap
De leider is niet sterk aanwezig en laat de medewerkers zelf doen en beslissen.
4. Strategisch leiderschap

De leider neem beslissingen op basis van belang voor de organisatie en belang van individueen. 

5. Transformationeel leiderschap

De leider geeft groei doelen aan medewerkers waar naar toe gewerkt moet worden. 

6. Transactioneel leiderschap

De leider duidt rollen en verantwoordelijkheden geeft daarbij taken aan medewerkers. Beloning hangt sterk samen met het behalen van de taken.

7. Leiderschap in coachstijl

De leider legt nadruk op het succes en de groei van de individuele medewerker. 

8. Bureaucratisch leiderschap

De leider steunt zich op de historisceh processen en beslis hiërarchie.

Leiderschapsstijl binnen de organisatie cultuur

De gekozen leiderschapsstijl in de organisatie is sterk afhankelijk van de cultuur binnen de organisatie. Het OCAI model duidt vrij eenvoudig wat de huidige cultuur is binnen de organisatie en duit de cultuur waar de organisatie behoefte aan heeft. Met deze kennis kunnen leiders goed hun leiderschapsstijl laten aansluiten op wat nodig is binnen de organisatie.

OCAI model
voorbeeldocai
Familie
Dit is een vriendelijke werkomgeving. Mensen hebben veel gemeen en het kan voelen als een grote familie. De leidinggevenden worden beschouwd als mentor of misschien zelfs vaderfiguur. Wat bindt zijn loyaliteit en traditie. Er is grote betrokkenheid en participatie. Ze streven naar personeelsontwikkeling. Succes is gedefinieerd als zorgen voor je medewerkers en voor je klanten. De organisatie stimuleert teamwerk, participatie en consensus.

Adhocratie
Dit is een dynamische en creatieve werkomgeving. Leidinggevenden worden gezien als ondernemend, innovatief en kunnen risico’s nemen. Dat wordt ook gewaardeerd bij medewerkers. Wat hen bindt zijn experimenteerdrang en vernieuwing. Vooruitstrevendheid staat hoog in het vaandel. Het lange-termijn doel is groeien en nieuwe resources creëren. Nieuwe projecten, producten en diensten zijn een teken van succes. De organisatie stimuleert individueel initiatief en professionele vrijheid.
Hiërarchie
Dit is een geformaliseerd en gestructureerde werkomgeving. Procedures bepalen wat mensen doen. Leidinggevenden streven naar efficiënte coördinatie en organisatie. Wat telt is de organisatie soepel en betrouwbaar laten functioneren. Wat mensen bindt zijn regels, beleid, en processen. Lange-termijn doelen zijn stabiliteit, voorspelbaarheid en efficiënte resultaten. Succes wordt gedefinieerd als perfecte planning, lage kosten, betrouwbare levering. Personeelsmanagement moet werk en voorspelbaarheid garanderen.
Markt
Dit is een resultaatgerichte werkomgeving die doelen benadrukt. Deadlines en dingen voor mekaar krijgen is wat telt. Mensen zijn doelgericht en competitief. Leidinggevenden zijn rivalen, harde werkers en zeer ambitieus. Ze kunnen hard zijn met hoge verwachtingen. Wat mensen bindt is de bewijsdrang en competitie en resultaatgerichtheid. Reputatie en succes zijn zeer belangrijk. Lange-termijn doelen zijn meer marktaandeel, meer omzet, beter en groter worden. Goede cijfers zijn alles. De organisatie stimuleert actie en competitie.

Situationeel leiderschap - in directe aansturing van een medewerker

Waar de leiderschapsstijl een bij de organisatie cultuur passende stijl is, is Situationeel leiderschap meer dynamische en wisselt deze per medewerker. Keuze voor een leiderschapsstijl is afhankelijk van het kunnen en willen van de medewerker. Een goed startpunt voor het kiezen van benodigd situationeel leiderschap stijl is taakvolwassenheid definiëren aan de hand van het functie profiel en de kwartaalbeoordeling van de medewerker.
img_0234
S3: Ondersteunend gedrag
Je team-member wil graag goed werk leveren, maar weet niet helemaal hoe. Aan jou de taak om iemand te ondersteunen en op te leiden.

Bij deze leiderschapsstijl ga je met je team members in gesprek, omdat je wilt weten wat ze nodig hebben om hun werk naar een hoger niveau te tillen. Vervolgens zorg je ervoor dat ze dit krijgen; van scholing tot support. Zij krijgen een deel van de verantwoordelijkheid, maar jij blijft eindverantwoordelijke. Als je team members gemotiveerd zijn, maar nog niet 100% zelfstandig kunnen werken, past deze leiderschapsstijl het best.
S2: Coachen
Als iemand wel de vaardigheden heeft, maar zich niet erg betrokken voelt bij het werk, ga je coachen.

Bij coachend leidinggeven stuur je je team aan en houd jij toezicht op het werk. Je geeft toelichting bij je keuzes en staat open voor suggesties vanuit je team. De output moet goed moet zijn, maar je wilt ook dat je team op een slimme manier werkt. De focus ligt op het motiveren van je team en het ontwikkelen van je team members, zodat ze blijven excelleren.



S4: Delegeren
Als je team-members werk willen én kunnen doen, zijn ze volledig taakvolwassen. Je kunt dan werk aan ze delegeren.

Als je team-members gemotiveerd zijn en zelfstandig kunnen werken, kun je werk delegeren. Ondertussen houd jij je bezig met leidinggevende taken zoals het aanscherpen van de bedrijfsvisie of de ontwikkeling van je mensen. Als leidinggevende reik je je team members alles aan wat ze nodig hebben, inclusief de bevoegdheden die nodig zijn om hun werk te doen. Zij krijgen alle verantwoordelijkheid binnen het project, maar jij blijft eindverantwoordelijke voor de output.
S1: Sturend gedrag
Een sturende stijl gebruik je als iemand nog niet alle skills heeft en geen eigenaarschap voelt over het werk.

Je geeft specifieke instructies en checkt de voortgang van je team members regelmatig. De focus ligt op de output, je werkt toe naar KPI’s of targets die snel behaald moeten worden. De ontwikkeling van je mensen of het verwezenlijken van hun ambities heeft hierbij geen prioriteit.

bronnen gebruikt in deze tekst:
FTO IRMBR HOC 4sprong yacht OO